Dokuz Eylül Üniversitesi’nde (DEÜ) “Sirkadiyen Ritmin NBA Kadrolarının Performanslarına Etkisi” üzerine bir bilimsel araştırma yürütüldü. Milletlerarası basın kuruluşları tarafından haber bültenlerine de taşınan makalede 25 binin üzerinde NBA kadrosunun müsabakası incelenirken, ileri tarafta jetlag tesiri altında olan konut sahibi ekiplerin performansının arttığı tespit edildi.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), “Sirkadiyen Ritmin NBA Kadrolarının Performanslarına Etkisi” üzerine bir araştırma yürüttü. Üniversitenin Necat Hepkon Spor Bilimleri Fakültesi ve Sıhhat Bilimleri Enstitüsü öğretim elemanları tarafından yürütülen bilimsel çalışmada, Amerikan Profesyonel Basketbol Ligi’nde (NBA) 2000-2021 yılları ortasında gerçekleşen 21 ardışık dönemi kapsayan 25 binin üzerinde müsabaka incelendi. DEÜ’nün kısa müddette yüksek erişim sayılarına ulaşan ve çarpıcı sonuçlar ortaya koyan makalesi, çok sayıda milletlerarası basın kuruluşu tarafından da haber bültenlerine taşındı. Makalede, ileri tarafta jetlag tesiri altında olan mesken sahibi ekiplerin performansının arttığı tespit edildi.
BATI EKİPLERİ DAHA AVANTAJLI
Araştırmaya yönelik açıklamalarda bulunan DEÜ Necat Hepkon Spor Bilimleri Fakültesi Vücut Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı’ndan Öğretim Vazifelisi Dr. Fırat Özdalyan, DEÜ’nün global boyutta isminin geçtiği bir makale ortaya koymalarından duyduğu memnunluğu lisana getirdi. Araştırmanın kısa müddette yayıldığına ve değerli erişim sayılarına ulaştığını belirten Özdalyan, “NBA ekiplerinin sirkadiyen ritimden nasıl etkilendiklerini inceleyen bir araştırma gerçekleştirdik. Bu süreçte büyük bir yüzölçümü kapsayan Amerika kıtasında, bilindiği üzere farklı saat ve vakit dilimleri mevcut. Kadrolar daima seyahat halindeler ve hasebiyle sıklıkla jetlag ve sirkadiyen ritim bozulmalarına maruz kalabiliyorlar. Bu durumun ekip oyuncularının performanslarına tesirlerini inceleyen araştırmamızda çarpıcı sonuçlar elde ettik. Bu kapsamda yapılan tahliller sonucu ileri istikamette jetlag tesiri altında olan mesken sahibi grupların performansının arttığını tespit ettik. Örneğin deplasman maçları nedeniyle sirkadiyen ritmi Doğu’daki vakit dilimine adapte olmuş bir Batı kadrosu, kendi kentine döndüğünde ileriye hakikat bir jetlag tesirine maruz kalıyor ve bu durum ekip performansını müspet etkiliyor. Bu çeşit bir durum yalnızca Batı’daki ekiplerde kelam konusu olabildiği için bu ekipler kendi meskeninde oynadığı maçlarda sirkadiyen ritim avantajını elinde tutuyor. Bu da alışılmış grupların galibiyet oranlarına yansıyan bir sonuç olarak dikkat çekiyor. Mesela en batıdaki vakit diliminde kadrolar kendi meskeninde doğu vakit diliminden gruplarla oynadığında kazanma oranı yüzde 63,5’i buluyor. Doğu vakit dilimindeki gruplar kendi meskeninde batı vakit diliminden gruplarla oynadığında galibiyet yüzdesi yüzde 55’te kalıyor” dedi.
25 BİN MÜSABAKA İNCELENDİ
Açıklamalarını sürdüren Özdalyan, makaleye yönelik gerekli dataların toplanması ve tahlillerin ortaya çıkmasının yaklaşık iki yılda tamamlandığı belirtti. Özdalyan, “21 ardışık dönem kapsamında 25 binin üzerinde olağan dönem müsabakasını incelediğimiz araştırmamız, dünya çapında saygın mecmualarda ve haber kuruluşlarında yer aldı. Örneğin araştırmamız, son derece değerli bir fizyoloji dergisi olan Taylor & Francis tarafından çıkarılan Chronobiology International mecmuasında yayınlandı. Bu haberleşme sürecinin akabinde küresel çapta birçok yayın ve medya organı da araştırmamızı haber haline getirdi. Fizyoloji biliminin, sporun ön planda olduğu Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere, Avusturalya, Güney Kore ve İspanya üzere farklı ülkelerde gerek görsel gerek yazılı medyada farklı lisanlarda haberler yapıldı. ABD’de bir sabah programında canlı yayında çalışmamızdan bahsedildi. Bunların hepsinde DEÜ’nün isminin geçmesi bizleri çok keyifli etti. Üniversitemizi bu formda global boyutta temsil etmek bizleri gururlandırdı” bilgisini paylaştı.
SEYAHAT YORGUNLUĞU PERFORMANSI ETKİLİYOR
Deplasman ve mesken sahibi kadroların performanslarının farklı ayrı incelendiği araştırmada, NBA’de gayret eden deplasman gruplarının lokal saate adapte olduğunda performanslarının arttığına da değinen Özdalyan, “Elde ettiğimiz bilgilere nazaran deplasman kadrolarının aslında jetlag tesirinden çok yol yorgunluğu üzere faktörlerden etkilendikleri dikkat çekiyor. Örneğin iki maç ortasında lokal saate adapte olmak için kâfi vakit varsa kadro oyuncuları dinlenmek için de kâfi süreyi bulmuş oluyor ve bu cins maçlarda deplasman ekipleri da başarılı bir performans ortaya koyuyor. Elde edilen sonuçlar kelam konusu performans artışının sirkadiyen ritim tesirinden fazla kadroların daha zinde bir formda alana çıkmasından kaynaklandığını, hasebiyle deplasman kadrolarının performansındaki ana etkenin seyahatler ve gibisi dinamikler sonucu oluşan yorgunluk düzeyi olduğunu düşündürüyor. Araştırmamızda benim dışımda DEÜ Fizyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Osman Açıkgöz, Necat Hepkon Spor Bilimleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Hikmet Gümüş ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Erhan Çene yer aldı. Bir kere daha hocalarımıza emeklerinden ötürü teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
