Bazı şahıslar rutin sıhhat denetimlerini erteler yahut check-up üzere taramaları yaptırmaktan kaçar. Birçok insanın sıhhat denetimleri sonrasında makûs haber duymaktan tasa duyduğunu lisana getiren uzmanlar, sıhhat denetimlerinin, sıhhati muhafazanın önemli bir modülü olduğunu ve bunu ertelemenin problemlerin ilerlemesine neden olacağını söylüyor. Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, “Erteleme çok sık ve bizi fonksiyonsuz bir noktaya getiriyorsa profesyonel bir dayanak almayı tercih etmeliyiz.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, rutin sıhhat denetimlerini ertelemenin yahut check-up üzere taramaları yaptırmamanın gerisinde yatan ruhsal nedenleri anlattı.

Bireylerin yaptıkları erteleme davranışlarının birçok nedeni olabileceğini söz eden Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, şöyle devam etti:

“Bunda ruhsal temeller, vakit bulamamak, finansal kaygılar ve sıhhat şuuru eksikliği üzere nedenlerden kelam edebiliriz. Birçok insan sıhhat denetimleri sonrasında makûs haber duymaktan kaygı duyar ve bu nedenle sıhhat denetimlerini erteleyebilir. Zira bu durumla yüzleşmek kaygı yaratabilir. Bu yüzleşme bireyin kendine has kaygılarını tetikleyebilir. Mevt korkusu, denetim kaybı ve güvensizlik hissi, geçmiş travmalar ve olumsuz tecrübeler üzere durumlar hastalığa dair endişelerle eşleşebilir ve kişi bu durumdan ve tetikleyici ögelerden şuurlu ya da bilinçsiz kaçınma eğilimi gösterebilir.”

Korku yahut tasa duyulduğunda maksat belirlenmeli

Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, telaş ve endişe duyulan bir durumu ertelemenin kesin bir tahlil olmadığını belirterek, şunları söyledi:

“Anlık rahatlama verir fakat daha sonra telaşımız daha da artar. Bu noktada hislerimizi tanımlamak, anlamak ve uygun formda maruz kalarak kademelendirmemiz daha gerçek olacaktır. Bu etapları uygularken maksat belirlemeli ve sorunun kaynaklarını anlamaya çalışmalıyız. Şayet bu erteleme çok sık ve bizi fonksiyonsuz bir noktaya getiriyorsa profesyonel bir dayanak almayı tercih etmeliyiz.

Unutmayalım ki sıhhat denetimleri, sağlımızı muhafazanın önemli bir kesimidir ve bunu ertelemek meselelerin ilerlemesine sebep olur. Bu da bizi ilerde daha çok telaş duyacağımız bir noktaya getirebilir. Dehşet yahut telaş duyduğumuzda amaç belirlemek, sorunu saptamak, gereksinimlerimizi anlayarak hislerimizi ele alıp maruz kalmamız daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. Şayet bunu halledemiyorsak psikoterapi almamız hakikat olacaktır.”

Erken teşhisin değerine dair farkındalık nasıl artırılabilir?

Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, erken teşhisin değerinin ferdi efordan fazla toplumsal olarak bilinçlenme ile daha mümkün olduğunu kaydederek, “Kampanyalar, etkinlikler, okullarda ve işyerlerinde eğitimler, toplumsal medya üzerinden bilgilendirmeler ve sıhhat farkındalık günleri üzere tertipler gerçekleştirilebilir.” dedi.

Öz-etkililiğin rutin sıhhat denetimleri konusunda karar verme sürecinde kıymetli bir rol oynadığını kaydeden Klinik Psikolog Aziz Görkem Çetin, “Çünkü bireyin kendi yetenekleri ve gücüne olan inancını yansıtır. Bu hususu güçlendirmek için toplumsal açıdan yapılacak kampanya ve bilgilendirmeler epeyce tesirli olacaktır. Ferdî olarak gaye belirleyip sorunun kaynaklarını manalandırarak, kendi gerçek gereksinimlerimizi tasa ve kaygıdan arındırmış biçimde sağlıklı sonuca ulaşabiliriz.” biçiminde görüşlerini lisana getirdi. Doi numarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.42744