Mevsim Geçişlerinde Bağışıklığı Güçlendirmenin 10 Yolu
Sonbaharı karşılamaya hazırlanırken fizikî aktiviteler azalıyor, havaların da soğumasıyla enfeksiyon riski artıyor. Tatil devrinin bitmesi, okulların açılması, işe dönüşlerin artması ve COVID-19’un mutasyona uğramış bir alt varyantı olarak tanımlanan Eris Varyantı faktörü de dikkate alındığında, bu periyotta bağışıklık sisteminin güçlü kalmasına çok dikkat edilmesi gerektiğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, “Bağışıklık sistemimizi baskılayan ve zayıf düşüren faktörler; kusurlu beslenme alışkanlıkları, hareketsiz ömür, sigara, uyku düzensizliği ve gerilim üzere ömür şeklimizle ilgili unsurlardır. Bu hususları hayatımızdan çıkarmadan, bağışıklık güçlendiren destekler tek başına hiçbir işe yaramaz. Fakat ömür stilinizde sağlıklı yaşama dair değişiklikler kalıcı olarak yapılandırıldığında, gerçek şahsa hakikat destekler bağışıklığın güçlenmesine yardımcı olur” açıklamasında bulundu. Bağışıklık sistemi kısaca; bedene girip hastalığa neden olan mikroplarla savaşan, bedenin savunma düzeneği olarak tanımlanabilir. Bağışıklığın vakit zaman çeşitli faktörlerden etkilenerek zayıf düşebildiğini ve buna bağlı olarak da kimi hastalıkların ağır yahut daima tekrarlayan halde yaşanabildiğini söyleyen Anadolu Sıhhat Merkezi Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Örnek, bilhassa mevsim geçişleri ve sonbaharda bağışıklığı güçlendirmenin yollarını paylaştı:
- Bağışıklık sisteminin salgıladığı antikorlar protein yapıdadır. Protein alımı kâfi seviyede tutulmalı ve ihmal edilmemelidir. Kırmızı et, tavuk, hindi, balık, yumurta, bakliyatlar, süt ve süt eserleri protein açısından güçlü besinlerdir hasebiyle bu besinlerin bilhassa mevsim geçişlerinde tüketimi çok daha değerli bir hâle gelmektedir. Ayrıyeten bu kümede sayılabilecek çinko minerali de direnç arttırıcı bir tesire sahiptir.
- Karbonhidrat olarak kolay şekere -sofra şekeri ve şekerle yapılan yiyecekler- muhtaçlığımız olmadığı üzere bu yiyecekleri tüketmek bağışıklık sistemimizi yıpratır. Bu sebeple tam buğday ekmeği, karabuğday, yulaf, bulgur vb. üzere kompleks karbonhidratlar, kepekli, kabuklu tahıllar tercih edilmelidir.
- Omega 3 yağ asitleri de bağışıklık sistemimizi güçlendirmede değerli rol oynarlar. Omega 3 denince akla gelen birinci örnek balık olmasına karşın, semizotu ve cevizde de omega 3 bulunur. Balık tüketimi haftada 3 porsiyon biçiminde ızgara yahut fırında olmalıdır. Tüketilemediği durumlarda hekim yahut diyetisyen teklifiyle balık yağı desteği olarak alınabilir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için birinci adım istikrarlı beslenmedir. Şeker ve şeker içeren yiyecekler-içecekler, hamur işleri, kızartmalar, katkı unsuru içeren hazır yiyecekler, işlenmiş besinler ve katı yağ ile yapılmış yiyeceklerden uzak durmak gerekir. İstikrarlı beslenme adımından sonra dikkat edilmesi gereken şey, dört besin kümesinden da yeteri kadar beslenmektir. Bunlar süt ve süt eserleri, et kümesi, sebze/meyve kümesi ve tahıllardır. Bu kümeler içerisinde enfeksiyon ile baş etme konusunda çok başarılı besinler mevcuttur. Bilhassa zerzevat ve meyveler farklı renk özelliklerine nazaran sahip oldukları farklı antioksidan ve lif içerikleri sayesinde son derece kıymetlidir. Soğan, sarımsak, lahanagiller, turpgiller, brokoli, nar, portakal, avokado başta olmak üzere tüm zerzevat ve meyvelere beslenme tertibinde yer verilmelidir. Zerzevat ve meyvelerin bağırsaklarımızdaki faydalı bakteriler olan probiyotiklerin çoğalmasına yardımcı olması özelliği de savunma düzeneğimize ekstra güç katar. Probiyotik sayımızı arttırmak için yoğurt, kefir, turşu, sirke üzere fermente eserlerden faydalanacağımız üzere, hekim ve diyetisyen önerisi ile probiyotik/prebiyotik destekler de kullanılabilir.
- Zerdeçal son vakitlerde üzerinde en çok konuşulan bitkilerden birisidir. Bağışıklık sistemini müspet manada desteklediği bilinmektedir. Baharat olarak da çeşitli yemeklerin içinde kullanılabilir. Uzman denetiminde besin desteği olarak da alınabilir.
- Kuru yemişlerden ceviz, fındık ve badem içerdikleri; E vitamini, bitkisel yağ asitleri ve çeşitli mineral içerikleri sayesinde bağışıklığı desteklemeye yardımcı olurlar. Yağ çeşidi olarak da bilhassa zeytinyağı, hindistan cevizi yağı, çörekotu yağı ve avokado yağı da güçlü antioksidanlar ortasında yer alırlar.
- Arıların kovanlarının hijyenini sağlamak için ürettiği propolisin de bağışıklığı arttırdığına dair kanıtlanmış çalışmalar mevcuttur. Üretim şartlarının güvenirliği ve bireye mümkün alerjik tesirler nedeniyle hekim yahut diyetisyen denetiminde alınmalıdır.
- Yeşil çay ve adaçayı, bir çay kaşığı doğal bal karıştırarak günde 2 fincan tüketilebilir. Ihlamur, rezene, zencefil ve kuşburnu çayları da önerilen çaylar ortasındadır. Bu bitki çayları beden direncini arttırmaya yardımcı olurlar.
- Yukarıda bahsedilenlere ek olarak bol su tüketimi de bedendeki toksinlerden arınmaya ve metabolizmayı canlandırmaya yardımcı olduğu için üzerine düşülmesi gereken kıymetli faktörlerden biridir.
- Vücuttaki D vitamini seviyesini arttırmak için birincil tavsiye güneşten faydalanmaktır. Gerekli görülen durumlarda uzman bilgisi eşliğinde destek alınmalıdır.